ภูมิอากาศแบบภาคพื้นสมุทรชายฝั่งตะวันตก ลักษณะอากาศที่อบอุ่นชื้นตลอดทั้งปี ฤดูหนาวอากาศไม่หนาวจัดเพราะได้รับอิทธิพลจากกระแสน้ำอุ่นแอตแลนติกเหนือ มีลมประจำตะวันตกพัดผ่านทำให้มีฝนตกชุก ได้แก่ บริเวณชายฝั่งตะวันตกและตะวันตกเฉียง-เหนือ ของทวีปยุโรป ครอบคลุมประเทศสหราชอาณาจักร ฝรั่งเศส เนเธอร์แลนด์ เบลเยียม เดนมาร์ก ภาคใต้ของนอร์เวย์และสวีเดน พืช ได้แก่ ป่าไม้ผลัดใบผสมกับป่าสน ไม้สำคัญ เช่น บีช เอช โอ๊ก ซีดาร์ เป็นต้น 6. ภูมิอากาศแบบกึ่งทะเลทรายแถบอบอุ่น ลักษณะอากาศที่ค่อนข้างแห้งแล้ง มีฝนตกน้อย ได้แก่ บริเวณตอนกลางคาบสมุทรไอบีเรีย ตอนเหนือทะเลดำและทะเลแคสเปียน และตอนใต้ของสหพันธรัฐรัสเซีย พืช ได้แก่ ทุ่งหญ้ากอสั้น ๆ ที่เรียกว่าทุ่งหญ้าสเตปป์ ( steppe) มีไม้พุ่มเตี้ยขึ้นสลับกันห่าง ๆ
พืชพรรณธรรมชาติ พืชพรรณธรรมชาติแบ่งเป็น 4 ประเภท ดังนี้ ป่าไม้ ลักษณะป่าไม้จะแตกต่างกันไปตามความชื้นและอุณหภูมิ ดังนี้ ก. ป่าไม้เขตร้อน ป่าไม้เขตละติจูดต่ำ หรือป่าไม้เขตร้อนแบ่งได้ 3 ประเภท ได้แก่ ป่าฝนศูนย์สูตรและป่าฝนเมืองร้อน เป็นป่าไม้ที่มีต้นไม้ขึ้นทึบหนาแน่นและเขียวตลอดปี เพราะฝนตกตลอดปี มีทั้งไม้เนื้อแข็งและไม้เนื้ออ่อน ได้แก่ ตะเคียน ยาง หลุมพอ จำปีป่า พะยูง บริเวณใกล้ปากแม่น้ำจะมีป่าชายเลนหรือป่าเลนน้ำเค็ม ป่าโปร่งเขตร้อนหรือป่าไม้ผลัดใบเมืองร้อนหรือป่าเบญจพรรณ ต้นไม้ขึ้นไม่หนาแน่น อากาศร้อนชื้นและแล้งสลับกัน ได้แก่ สัก ประดู่ มะค่า โมง แดง ไผ่ ชิงชัน ป่าแคระและป่าหนามเขตร้อนหรือป่าแดง มีในเขตร้อนที่ค่อนข้างแห้งแล้ง ข.
ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติ เนื่องจากเอเชียเป็นทวีปใหญ่ มีดินแดนตั้งแต่ขั้วโลกเหนือลงไปจนถึงใต้เส้นศูนย์สูตร ทำให้มีลักษณะภูมิอากาศของทวีปเอเชีย ดังนี้ ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อลักษณะภูมิอากาศของทวีปเอเชีย ได้แก่ 1. ที่ตั้ง ดินแดนส่วนใหญ่ของทวีปเอเชียตั้งอยู่ทางซีกโลกเหนือ คือ จากศูนย์สูตรถึงขั้วโลกทำให้ทวีปเอเชียมีลักษณะภูมิอากาศทุกชนิด ตั้งแต่เขตร้อนถึงเขตหนาวเย็นแบบขั้วโลก 2. ขนาด เอเชียเป็นทวีปที่มีขนาดกว้างใหญ่มาก โดยมีเส้นศูนย์สูตร เส้นทรอปิกออฟเคนเซอร์และเส้นอาร์กติกเซอร์เคิลลากผ่าน ลักษณะเช่นนี้แสดงว่าทวีปเอเชียมีทั้งอากาศร้อน อบอุ่น และหนาว 3. ความใกล้-ไกลทะเล ทวีปเอเชียมีดินแดนบางส่วนที่อยู่ติดชายทะเล จึงได้รับอิทธิพลจากทะเลแต่มีดินแดนภายในบางแห่งที่อยู่ห่างไกลจากพื้นน้ำมาก ทำให้อิทธิพลของพื้นน้ำไม่สามารถเข้าไปถึงภายในทวีปได้อย่างทั่วถึง ภายในทวีปจึงมีอากาศรุนแรง คือ ฤดูร้อนมีอากาศร้อนจัด และฤดูหนาวอากาศหนาวจัดขณะที่บริเวณชายฝั่งทะเลมีอากาศไม่แตกต่างกันมากนักระหว่างกลางวันกลางคืน และระหว่างฤดูกาลต่าง ๆ 4. ความสูงต่ำของพื้นที่ ทวีปเอเชียมีลักษณะภูมิประเทศสูงต่ำแตกต่างกันอย่างมาก ทำให้มีลักษณะอากาศแตกต่างกัน ทั้ง ๆ ที่อยู่ในเขตละติจูดเดียวกัน เช่น เขตที่ราบที่เมืองเดลี อยู่ที่ละติจูด 28 องศาเหนือ ไม่เคยมีหิมะเลย แต่ที่ยอดเขาดัวลากีรี ซึ่งสูง 8, 172 เมตร ( 26, 810 ฟุต) ซึ่งอยู่ในละติจูดเดียวกันกลับมีหิมะและน้ำแข็งปกคลุมตลอดปี 5.
ลักษณะภูมิอากาศ มีปัจจัยที่ควบคุมภูมิอากาศ ดังนี้ 1. ที่ตั้ง อยู่ในเขตละติจูดกลางและสูง ทำให้มีอากาศอบอุ่นและบางส่วนอยู่ในเขตหนาว 2. ลักษณะมีชายฝั่งที่ยาว มีอ่าว มีแหลมและคาบสมุทรมาก ทำให้ได้รับอิทธิพลความชื้นจากทะเลและมหาสมุทรอย่างทั่วถึง 3. ลักษณะของเทือกเขาวางตัวอยู่ในแนวตะวันออก-ตะวันตก ทำให้ไม่ขวางกั้นอิทธิพลจากลมที่พัดมาจากมหาสมุทรแอตแลนติก 4. กระแสน้ำไหลทางตะวันตกเฉียงเหนือ คือ เกาะบริเตนใหญ่ เกาะไอร์เแลนด์ นอร์เวย์ ทำให้มีอากาศไม่หนาวจัด คือ กระแสน้ำอุ่นแอตแลนติกเหนือ ซึ่งเป็นกระแสน้ำอุ่นกัลฟ์สตรีมที่ไหลผ่านมหาสมุทรแอตแลนติก 5. ลมประจำปี ที่นำความชื้นจากมหาสมุทรแอตแลนติกมาสู่ยุโรป คือ ลมประจำตะวันตก เขตอากาศในยุโรป แบ่งออกเป็น 7 เขต คือ 1. เขตอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทรายแถบอบอุ่น (Middle Latitude Desert and Steppe Climate) มีลักษณะอากาศค่อนข้างแห้งแล้ง – พืชพรรณธรรมชาติ เป็นทุ่งหญ้าสั้นๆ เรียกว่า ทุ่งหญ้าสเตปป์ (Steppe) พบทางตอนกลางของคาบสมุทรไอบีเรีย ตอนเหนือของทะเลดำและทะเลสาลแคสเปียนในประเทศฮังการี โรมาเนีย ยูเครนและตอนใต้ของรัสเซีย โดยเฉพาะยูเครนเป็นเขตที่มีแหล่งดินดี เป็นเขตเพราะปลูกข้าวสาลีที่สำคัญของยุโรป 2.
ทุ่งหญ้าเมืองร้อนหรือทุ่งหญ้าสะวันนา - บริเวณที่พบ รอบๆเขตป่าฝนเขตร้อน ตลอดจนถึงคาบสมุทรโซมาเลีย - ลักษณะ ฝนตกชุกฤดูร้อน ฤดูหนาวแห้งแล้ง - พืชพรรณธรรมชาติ ทุ่งหญ้าสลับป่าโปร่ง 3. ทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย - บริเวณที่พบ ตอนกลางของทวีป ถัดลงมาจากเขตทะเลทราย และทางตอนใต้ของเขตทุ่งหญ้าสะวันนา - ลักษณะ ร้อนแห้งแล้ง ฝนตกน้อย - พืชพรรณธรรมชาติ ทุ่งหญ้าสั้นๆ เหมาะแก่การเลี้ยงสัตว์(สเต็ปป์) 4. ทะเลทราย - บริเวณที่พบ ทางเหนือคือ ทะเลทรายสะฮารา ลิเบีย อาหรับ นูเบีย ทางใต้คือ กาลาฮารี นามิบ - ลักษณะ แห้งแล้งมาก ฝนน้อย - พืชพรรณธรรมชาติ ไม่มี บริเวณโอเอซีสจะมีบ้างเช่น อินทผลัม กระบองเพชร 5. เมดิเตอร์เรเนียน - บริเวณที่พบ ชายฝั่งบาร์บารีและแหลมกู๊ดโฮป - ลักษณะ ฤดูร้อนฟ้าโปร่งแดดจ้า ฤดูหนาวมีฝนตก - พืชพรรณธรรมชาติ ไม้ยืนต้น ไม้พุ่มเตี้ย ไม้พุ่มมีหนาม องุ่น ส้ม มะกอก มะนาว 6. อบอุ่นชื้น - บริเวณที่พบ ชายฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ของทวีป - ลักษณะ ดีที่สุดของทวีป อบอุ่น ฝนตกตลอดปี คล้ายกับยุโรปตะวันตก - พืชพรรณธรรมชาติ ป่าไม้ผลัดใบเขตอบอุ่นและทุ่งหญ้าเขตอบอุ่น 5. ทรัพยากรธรรมชาติ 5. ดิน พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นทะเลทราย จึงขาดความอุดสมบูรณ์ เพราะอากาศร้อนแร่ธาตุสารอาหารในดินย่อยสลายเร็ว และส่วนใหญ่เป็นที่สูง บริเวณที่อุดมสมบูรณ์คือ ลุ่มแม่น้ำไนล์, คองโก, ไนเจอร์ และดินจากการสลายตัวของหินภูเขาไฟ 5.
1 เขตเมดิเตอร์เรเนียน ในฤดูร้อนจะมีอากาศร้อนและแห้งแล้ง แต่ฤดูหนาวจะมีฝนตก เพราะอิทธิพลของลมประจำตะวันตกที่พัดขึ้นมา ซึ่งเราจะพบเขตเมดิเตอร์เรเนียนในทวีปแอฟริกาได้บริเวณชายฝั่งบาร์บารี อยู่บริเวณริมทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ตอนเหนือของทวีปแอฟริกา ส่วนทางตอนใต้ก็สามารถพบเขตเมดิเตอร์เรเนียนได้บริเวณเมืองเคปทาวน์ ชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ของสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ พืชพรรณธรรมชาติในเขตเมดิเตอร์เรเนียน คือ ป่าแคระ ซึ่งมักมีไม้พุ่มเตี้ย หรือไม้พุ่มมีหนาม อีกทั้งยังสามารถปลูกผลไม้ตระกูลส้ม มะกอก และมะนาวได้อีกด้วย ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ที่สำคัญของภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียนเลยทีเดียว 3. 1 เขตอบอุ่นชื้น หรือชื้นกึ่งร้อน เป็นเขตอบอุ่นที่กินพื้นที่มากที่สุดในทวีปแอฟริกาเลยก็ว่าได้ โดยภูมิอากาศมีความอบอุ่นและมีฝนตกตลอดทั้งปี สามารถพบได้ทางตอนใต้ของทวีปเป็นหลัก เพราะมีกระแสน้ำอุ่นไหลผ่าน เหมาะแก่การตั้งถิ่นฐาน เช่น ประเทศแองโกลา ประเทศซิมบับเว ตะวันออกของประเทศแอฟริกาใต้ และบางส่วนของมาร์ดากัสการ์ พืชพรรณธรรมชาติที่ขึ้นได้ดีในบริเวณนี้ได้แก่ ป่าผลัดใบและทุ่งหญ้า เช่น ต้นโอ๊ก ต้นบีช เป็นต้น ซึ่งพรรณไม้เหล่านี้จะผลัดใบในฤดูหนาวเพื่อการปรับตัวสู้กับอากาศที่แห้งแล้ง 3.
ลมประจำที่พัดผ่าน มีลมประจำหลายชนิดพัดผ่านทวีปเอเชีย ได้แก่ - ลมประจำฤดู เช่น ลมมรสุม ซึ่งมีอิทธิพลต่อทวีปเอเชียมาก เกิดจากความแตกต่างของความกดอากาศเหนือพื้นทวีปทางซีกโลกเหนือและพื้นมหาสมุทรทางซีกโลกใต้ - พายุหมุน เช่น ลมใต้ฝุ่น ที่ก่อตัวในมหาสมุทรแปซิฟิก พายุไซโคลน ที่ก่อตัวในมหาสมุทรอินเดีย เป็นต้น 6. กระแสน้ำ มีน้ำเย็นโอยาชิโว ไหลผ่านชายฝั่งตะวันตกของประเทศญี่ปุ่น และชายฝั่งตะวันออกของประเทศ มีกระแสน้ำอุ่นกุโรชิโวไหลผ่าน อิทธิพลของกระแสน้ำทั้งสองนี้ ทำให้ชายฝั่งตะวันออกของญี่ปุ่นมีอากาศอบอุ่นกว่าชายฝั่งตะวันตก เขตภูมิอากาศ จากปัจจัยต่างๆดังกล่าว ทำให้ทวีปเอเชียมีลักษณะภูมิอากาศที่แตกต่างกันมาก ซึ่งจำแนกได้ 11 เขตดังนี้ 1. ภูมิอากาศแบบป่าดิบชื้น เขตอากาศแบบป่าดิบชื้นอยู่ระหว่างละติจูด 10 องศาเหนือ ถึง 10 องศาใต้ ได้แก่ บริเวณภาคใต้ของประเทศไทย มาเลเซีย สิงคโปร์ อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ มีความแตกต่างของอุณหภูมิระหว่างกลางวันและกลางคืนไม่มากนักมีปริมาณฝนมากกว่า 2, 000 มิลลิเมตร( 80 นิ้ว) ต่อปี และมีฝนตกตลอดปี พืชพันธุ์ธรรมชาติเป็นป่าดงดิบ ซึ่งไม่มีฤดูที่ผลัดใบและมีต้นไม้ขึ้นหนาแน่น ส่วนบริเวณปากแม่น้ำและชายฝั่งทะเลมีพืชพันธุ์ธรรมชาติเป็นป่าชายเลน 2.